Andrzej Tomaszczyk (1905 - 1944), dziennikarz, oficer Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. Urodził się 16.11.1905 roku w Międzyrzeczu Dolnym, syn Józefa i Anny z domu Hess. Miał liczne rodzeństwo. Dziennikarz polskiej prasy regionalnej min. „Polonii” i „Polski Zachodniej". Oficer rezerwy Wojska Polskiego.
 |
| Andrzej Tomaszczyk (1905-1944) |
W 1939 zarejestrowany jako pracownik cywilny Kierownictwa Robót Specjalnych 21 Batalionu Saperów pracował przy budowie fortyfikacji bielskich. 2.09.1939 uczestniczy w minowaniu tunelu kolejowego w Bielsku. W czasie okupacji był poszukiwany przez Niemców za swoje przedwojenne publikacje. Ukrywał się w Mikuszowicach Śląskich, a następnie w okolicach Kóz.
Od początku okupacji niemieckiej w konspiracji- Współtwórca inspektoratu bielskiego Związku Walki Zbrojnej. Przyjął pseudonim „Długi”. Pod fałszywym nazwiskiem (Andrzej Tomejko) pracował na kolei, co pozwalało mu utrzymywać kontakty konspiracyjne między terenami województwa śląskiego włączonymi do III Rzeszy a Generalną Gubernią. Zbudował szeroką siatkę konspiracyjną w miejscowościach przedwojennych powiatów bielskiego i cieszyńskiego i aktywnie koordynował i nadzorował jej prace.
Z Bernardem Nogajem redagował gazetkę konspiracyjną „Przegląd Tygodniowy” przywożąc co 2-4 tygodnie materiały z ośrodka konspiracyjnego w Krakowie oraz nasłuchu radiowego (od 25,01.1940 posiadanie odbiorników radiowych pracz Polaków było zagrożone karą więzienia lub karą śmierci). Nadzorował jej druk i organizował kolportaż wspólnie z bratem Antonim i narzeczoną Adelą Grzyb. Dostarczał komórkom konspiracyjnym Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej ulotki, pisma konspiracyjne, instrukcje, rozkazy, które następnie odbierali łącznicy poszczególnych placówek terenowych. Współdecydował również o miejscach przechowywania broni Co pewien czas wizytował podległe sobie placówki terenowe. Na odprawy przyjeżdżał z kapitanem „Lechem" i księdzem kapelanem Rudolfem Marszałkiem. Przeprowadzał na nich szkolenie, dokonywał przeglądu sytuacji międzynarodowej, zapoznawał się z problemami pracy danej placówki.
Zdradzony w wyniku „wsypy" w organizacji został schwytany przez Gestapo w 28.11.1943 na dworcu kolejowym w Kozach i przewieziony następnego dnia do więzienia w Bielsku. Przesłuchiwany, torturowany, z trudem przeżył śledztwo, potwierdzając działalność w konspiracji. Z Bielska miał być przewieziony do więzienia w Mysłowicach, o czym zdołał grypsami powiadomić członków swej organizacji W celu odbicia go urządzili oni zasadzkę w lesie, lecz bezskutecznie, gdyż Niemcy wywieźli porucznika Tomaszczyka do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Stamtąd starał się ostrzec inne, zagrożone aresztowaniem osoby, z którymi współpracował w konspiracji. W maju lub czerwcu 1944 przeniesiony karnie do Bloku 11. Został zamordowany przez Niemców 17.08.1944.
Narzeczona Adela Grzyb. Mieli syna Andrzeja.
Tekst i zdjęcie za: Bogdan Ścibut "Kałamarz z orlim piórem"
Od początku okupacji niemieckiej w konspiracji- Współtwórca inspektoratu bielskiego Związku Walki Zbrojnej. Przyjął pseudonim „Długi”. Pod fałszywym nazwiskiem (Andrzej Tomejko) pracował na kolei, co pozwalało mu utrzymywać kontakty konspiracyjne między terenami województwa śląskiego włączonymi do III Rzeszy a Generalną Gubernią. Zbudował szeroką siatkę konspiracyjną w miejscowościach przedwojennych powiatów bielskiego i cieszyńskiego i aktywnie koordynował i nadzorował jej prace.
Z Bernardem Nogajem redagował gazetkę konspiracyjną „Przegląd Tygodniowy” przywożąc co 2-4 tygodnie materiały z ośrodka konspiracyjnego w Krakowie oraz nasłuchu radiowego (od 25,01.1940 posiadanie odbiorników radiowych pracz Polaków było zagrożone karą więzienia lub karą śmierci). Nadzorował jej druk i organizował kolportaż wspólnie z bratem Antonim i narzeczoną Adelą Grzyb. Dostarczał komórkom konspiracyjnym Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej ulotki, pisma konspiracyjne, instrukcje, rozkazy, które następnie odbierali łącznicy poszczególnych placówek terenowych. Współdecydował również o miejscach przechowywania broni Co pewien czas wizytował podległe sobie placówki terenowe. Na odprawy przyjeżdżał z kapitanem „Lechem" i księdzem kapelanem Rudolfem Marszałkiem. Przeprowadzał na nich szkolenie, dokonywał przeglądu sytuacji międzynarodowej, zapoznawał się z problemami pracy danej placówki.
Zdradzony w wyniku „wsypy" w organizacji został schwytany przez Gestapo w 28.11.1943 na dworcu kolejowym w Kozach i przewieziony następnego dnia do więzienia w Bielsku. Przesłuchiwany, torturowany, z trudem przeżył śledztwo, potwierdzając działalność w konspiracji. Z Bielska miał być przewieziony do więzienia w Mysłowicach, o czym zdołał grypsami powiadomić członków swej organizacji W celu odbicia go urządzili oni zasadzkę w lesie, lecz bezskutecznie, gdyż Niemcy wywieźli porucznika Tomaszczyka do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Stamtąd starał się ostrzec inne, zagrożone aresztowaniem osoby, z którymi współpracował w konspiracji. W maju lub czerwcu 1944 przeniesiony karnie do Bloku 11. Został zamordowany przez Niemców 17.08.1944.
Narzeczona Adela Grzyb. Mieli syna Andrzeja.
Tekst i zdjęcie za: Bogdan Ścibut "Kałamarz z orlim piórem"
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz